_(1).jpg)
اعتماد: اين صندوق، موسسه‌اي است غيرانتفاعي و وابسته به سازمان ميراث فرهنگي. برخي از وظايف اين صندوق شامل: تشويق، هدايت و حمايت از فعاليت‌هاي قانوني سرمايه‌گذاران، تعيين كاربري و اعطاي مجوز بهره‌برداري از اماكن تاريخي و فرهنگي كشور، حمايت از اشخاص حقيقي و حقوقي مرتبط با احياي بناها و اماكن تاريخي، اعطاي تسهيلات حمايتي به بهره‌برداران و... مي‌شود .
در شش‌ماهه گذشته صندوق احيا چندين مزايده برگزار كرده است. افزايش چشمگير آمار واگذاري‌هاي انجام‌شده در اين مزايده‌ها نسبت به گذشته نشان‌دهنده فعاليت جدي اين موسسه است. به بهانه رونق فعاليت صندوق احيا در دهمين سال فعاليت اين صندوق، به سراغ محمد‌رضا پوينده، مديرعامل اين موسسه رفتيم تا در مورد فعاليت‌ها و نحوه واگذاري بناها در مزايده‌هاي اين صندوق توضيحات دقيق‌تري ارايه كند .
*چه ضرورتي براي ايجاد صندوق احياي بناهاي تاريخي وجود داشت؟
اين صندوق ايجاد شد تا دولت بتواند از منابع مردمي و در چارچوب اصل ٤٤ كه ابلاغيه رهبري است، استفاده كند تا از محل سرمايه‌هاي مردمي اين بناها را احيا كند و در اختيار مردم قرار دهد و بهره‌برداري‌هاي مختلف از اين بناها صورت بگيرد. بر‌اساس ماتريس بهره‌برداري كه در صندوق ايجاد شده بالغ بر ١٤٠- ١٣٠ كاربري براي بناهاي تاريخي در نظر گرفته شده كه بناها در قالب اين كاربري‌ها واگذار مي‌شود. البته تملك اين بناها در اختيار دولت است و به بخش خصوصي واگذار مي‌شود. لايحه ايجاد صندوق احيا و بهره‌برداري از اماكن تاريخي و فرهنگي در اواخر دولت هشتم ارايه شد، اين لايحه ذيل ماده ١١٤ قانون برنامه چهارم، دولت را مكلف به ايجاد صندوق احيا كرد. اساسنامه صندوق در سال ١٣٨٤ مصوب شد و در همان سال در تيرماه سال ٨٤ به سازمان ميراث فرهنگي ابلاغ شد و اين سازمان مسووليت ايجاد صندوق را به عهده گرفت.
صندوق احيا يك موسسه غيرانتفاعي وابسته به سازمان ميراث فرهنگي است كه بر صورت هيات امنايي اداره مي‌شود. اعضاي هيات امنا طبق قانوني كه به تصويب هيات دولت رسيده است انتخاب مي‌شوند. معاون رييس‌جمهور و رييس سازمان ميراث فرهنگي رييس هيات امناي صندوق هستند، معاون رييس‌جمهور و رييس سازمان مديريت برنامه‌ريزي وزير اقتصاد وزير راه و شهرسازي و سه نفر از كارشناسان خبره اقتصادي و مرمت هم اعضاي اين صندوق هستند كه عضويت‌شان به تصويب شوراي‌عالي ميراث فرهنگي و صنايع دستي و گردشگري كه رياست آن با رييس‌جمهور است، مي‌رسد.
اين صندوق در سال ٨٤ با ٢٠ ميليارد تومان سرمايه ايجاد شد.
هدفي كه براي صندوق در نظر گرفته شد، احياي بناهاي تاريخي تحت مالكيت‌هاي مختلف بود. ما در ايران بيش از يك ميليون بناي تاريخي داريم كه طبق آمار ٥٠٠ هزار بنا تاريخي هستند و ٥٠٠ هزار بناي ارزشمند به لحاظ معماري كه مربوط به دوران پهلوي اول هستند. دولت به لحاظ مالي و اعتباراتي كه در اختيار دارد امكان اين را ندارد كه بخواهد مالكيت تمام اين بناهاي تاريخي را برعهده بگيرد يا اين بناها را مرمت كند. اگر هم تصميم بگيرد تمام ٣٢ هزار بنايي را كه در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده (كه حدود سه درصد كل بناهاي تاريخي ايران هستند) مرمت كند و بخواهد به‌طور متوسط براي هر بنا پنج ميليارد تومان هزينه كند، سالانه ميراث فرهنگي و دولت بايد حدود ١٦٠ هزار ميليارد تومان هزينه كنند تا بتوانند اين بناها را مرمت كنند كه اين مبلغ نسبت به بودجه‌اي كه در اختيار سازمان ميراث فرهنگي قرار مي‌گيرد اختلاف زيادي دارد.
يكي از اهداف صندوق واگذاري بناهاي تاريخي بوده و يكي ديگر از فعاليت‌هايي كه براي صندوق در نظر گرفته شده اعطا و مشخص كردن كاربري بناهاي تاريخي است. در بسياري از شهرهايي كه مقصد گردشگري است، مثل شهر يزد، ما چند صد هكتار بافت تاريخي داريم كه عموما مردم در آنها زندگي مي‌كنند و كاربري مسكوني دارند.
يكي ديگر از موضوعاتي كه صندوق روي آنها تمركز دارد، اعطاي مجوز بهره‌برداري بناهاي تاريخي است. مجوز بهره‌برداري از اين بناها را قانونگذار در اختيار صندوق احيا گذاشته است. هم قانونگذار و هم دولت شرايط منحصر به فردي براي فعاليت صندوق احيا مهيا كرده‌اند، ما بايد از اين ظرفيت‌هاي قانوني استفاده كنيم تا بتوانيم در يك هماهنگي بين بخشي با ساير نهادها و سازمان‌هاي دولتي و خصوصي و شهرداري‌ها در بحث اعطاي كاربري‌ها عمل كنيم .
* تعامل صندوق با شهرداري‌ها چقدر است؟
همكاري خوبي با شهرداري داريم. در حال حاضر ١٠بناي تاريخي وجود دارد كه توسط اداره كل ميراث فرهنگي استان تهران تملك شده. از سوي دولت اجازه واگذاري اين ١٠ بنا به صندوق احيا واگذار شده است. در بحث خريد و فروش خانه‌هاي تاريخي و كاربري‌ها و ارايه مجوز بهره‌برداري مواردي هست كه در آينده نزديك به آن ورود پيدا خواهيم كرد. از جمله خانه امام جمعه، خانه نصير‌الدوله، خانه نظاميه، عمارت مسعوديه و .. .
* چه بناهايي براي واگذاري در اولويت هستند؟
رسيدگي به پرونده‌هايي كه آماده شده و بناهاي تاريخي كه در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده‌اند، اولويت‌هاي اصلي ما هستند. ما ٣٢هزار بنا و محوطه تاريخي داريم. از اين ٣٢ هزار بنا كه پرونده‌هاي‌شان آماده است و معاونت ميراث فرهنگي سازمان پذيرفته است كه يك بنا تاريخي است و كالبد اين بنا به لحاظ معماري داراي ارزش خاص خود است، نيمي از اين بناها خانه‌هاي تاريخي هستند. كارشناسان ميراث فرهنگي كشور تخمين زده‌اند كه ما ٥٠٠ هزار بناي تاريخي داريم و اين تعداد آنقدر زياد است كه حتي اگر بخواهيم آنها را در فهرست آثار ملي هم به ثبت برسانيم سال‌ها طول مي‌كشد، چه رسد به احيا و مرمت آنها .
*پس بناهايي كه مالك شخصي دارند فعلا در برنامه‌هاي صندوق احيا قرار ندارند؟
براي خانه‌هايي كه مالك شخصي دارند، برنامه‌هايي داريم. پيگير اين هستيم كه چنانچه اين بناها داراي ارزش تاريخي باشند در فهرست آثار ملي ثبت شوند. حتي اگر در فهرست ملي هم ثبت نشوند مي‌توانيم در بحث خريد و فروش اين بناها به مالكان كمك كنيم و اداره املاك را به همين منظور ايجاد كرده‌ايم كه چنانچه فردي مالك يك بناي تاريخي است و نمي‌تواند از آن بهره‌برداري اقتصادي كند، ما مي‌توانيم در يك فرمت سه ضلعي به اين شكل كه سرمايه‌گذار را صندوق پيدا كند، خود صندوق هم در كنار اينها باشد و كسي كه مالك خانه تاريخي است وارد بحث سرمايه‌گذاري شود و مالك يا اين بنا را به فروش برساند يا با يك سهام مشخصي، سهامدار يك فعاليت اقتصادي شود. براي خانه‌هايي كه داراي مالك شخصي هستند برنامه منسجمي داريم. در ابتدا سعي مي‌كنيم اطلاعات بناهاي تاريخي با مالكيت شخصي را به‌طور دقيق جمع‌آوري و يك پايگاه اطلاعات داده در كشور ايجاد كنيم. كانال‌هاي مختلفي هم براي اينكه بتوانيم به اين اطلاعات اشراف پيدا كنيم در نظر گرفته‌ايم. يكي از اين كانال‌ها سمن‌هاي استاني و شهرستاني هستند كه از آنها كمك مي‌گيريم. ادارات كل استاني، از خود مردم در روستاها و دهياري‌ها كمك خواهيم گرفت، براي جمع‌آوري اطلاعات مربوط به بناي تاريخي كه در روستاها وجود دارند. خود صندوق هم كانال‌هايي را طي مي‌كند كه بتواند اين اطلاعات داده‌ها را ايجاد كند. ما به همان نسبت كه بتوانيم به بناهاي تاريخي اشراف پيدا كنيم، برنامه‌ريزي‌مان هم بر اساس داده‌هاي آماري خواهد بود، اگر ما داده‌هاي آماري دقيق نداشته باشيم، بالطبع نمي‌توانيم برنامه‌ريزي دقيق هم داشته باشيم .
* با ان‌جي‌او‌هاي محلي به چه شكل تعامل داريد؟
در بحث تكميل اطلاعات مربوط به مناطق مختلف، سمن‌ها مي‌توانند كمك موثري داشته باشند. در بحث بهره‌برداري هم مي‌توانيم بهره‌برداري بعضي از بناها را به سمن‌هاي محلي واگذار كنيم. در جذب كمك‌هاي مردمي مي‌توانيم از ظرفيت‌هاي سمن‌ها استفاده كنيم، سمن‌ها يكي از ظرفيت‌هاي خيلي خوب هستند كه صندوق هميشه روي آن حساب ويژه باز مي‌كند، به اين دليل كه براي همكاري و احيا و بهره‌برداري انگيزه بالايي دارند .
* بعد از اينكه بناها شناسايي شدند، اطلاعات و تاريخچه‌شان را هم گرد‌آوري كرديد، در مرحله بعد شرايط واگذاري بناها به بخش خصوصي چيست؟
بناهايي كه در تملك سازمان يا در تملك دولت باشد را ابتدا به هيات دولت مي‌بريم، بعد از اخذ مجوز هيات دولت، فرآيند مشخصي براي واگذاري تعيين مي‌شود. قانونگذار مشخص كرده است كه سه كارشناس رسمي دادگستري، كارشناس رسمي گردشگري و مرمت، ارزيابي‌هاي لازم را انجام دهند كه بنا چه مبلغي براي مرمت نياز دارد تا متناسب با آن مدت زمان واگذاري مشخص شود، مبلغ اجاره‌اي كه در مدت زمان واگذاري كه عموما ١٠ تا ٣٠ سال است، بايد پرداخت كنند، تعيين مي‌شود. اين مبلغ با يك درصد افزايش سالانه در نظر گرفته مي‌شود. فرآيند مزايده هم كاملا مشخص شده است، ما يك فراخوان منتشر مي‌كنيم واگذاري‌ها از طريق مزايده صورت مي‌گيرد. اين مزايده دو مرحله‌اي است. شخصيت‌هاي حقيقي و حقوقي كه نمره لازم را بگيرند پاكت‌هاي «الف» و «ب» شان باز مي‌شود وقتي كه نمره لازم را از سوي كميته فني و مالي ما به دست بياورند پاكت‌هاي «ج» شان باز مي‌شود كه در آن مبلغي كه براي اجازه تعيين كرده‌اند، قرار دارد و بالطبع كسي كه بالاترين مبلغ را براي اجاره پيشنهاد كرده باشد، انتخاب خواهد شد. زمان اجاره مبتني بر مبلغي خواهد بود كه براي مرمت نياز است، چرا كه بر اساس اين مبلغ زمان واگذاري مشخص مي‌شود .
*صلاحيت كارفرماها براي اجراي پروژه چطور بررسي مي‌شود؟
هر فرد حقيقي و حقوقي مي‌تواند در مزايده‌هاي ما شركت كند، در فراخوان‌هاي ما محدوديتي وجود ندارد، اما اسناد مزايده مشخص كرده است كه كارفرما چه شرايط مالي‌اي بايد داشته باشد، بايد بومي باشند و همچنين سوابق فني قابل قبول داشته باشند. مزايده دو مرحله‌اي است، در مرحله اول پاكت‌هاي «الف» و «ب» كه حاوي اسناد سوابق كاري و اسناد مالي است، باز مي‌شود در يك كميته فني و مالي كه مشخص شده است بررسي مي‌شود، اگر از ١٠٠ امتيازي كه ما در نظر گرفته‌ايم، بتوانند ٦٠ امتياز بياورند مي‌توانند به مرحله بعد بروند و پاكت‌هاي «ج» كه حاوي مبالغ اجاره است باز‌مي‌شود، اما قبل از آن حتما بايد امتياز‌هاي فني و مالي و بومي را كسب كنند. شركت‌هاي مجري مشخص هستند، سرمايه‌گذاران مي‌توانند به شركت‌هاي مرمت‌گر مراجعه كنند، البته ما در تلاشيم كه ليستي تهيه كنيم از شركت‌هايي كه توانمندي اين موضوع را دارند و مورد اعتماد صندوق هستند .
*نظارت‌ها به چه شكل صورت مي‌گيرد؟
هم از طريق اداره كل ميراث فرهنگي استان مربوطه و معاونت ميراث فرهنگي اداره كل مربوطه و هم از طرف معاونت فني صندوق احيا، نظارت به روند مرمت بنا صورت مي‌گيرد و بعد از اينكه مراحل مرمت تمام شد، فاز نظارت ما بر بهره‌برداري و موضوع فني شروع مي‌شود، به نحوه ارايه خدمات به گردشگران هم نظارت داريم. اگر ما بتوانيم قراردادهاي حقوقي‌مان را با دقت و قدرت طراحي كنيم و بخش‌هاي مختلف آن متنوع باشد و بحث نظارت را هم بتوانيم بعد از اتمام مرمت هم انجام دهيم، ما خيلي نگران اين موضوع نخواهيم بود كه چه كسي قصد دارد سرمايه‌گذاري كند، چرا كه اهرم قانوني به قدر كافي وجود دارد، البته اين موضوع هم مهم است كه مجري پروژه كيست اما با وجود بازدارنده‌هاي قانوني امكان تخلف كمتر مي‌شود .
*راهكار شما براي برخورد با تخلف‌هاي احتمالي شركت‌ها چيست؟
بعد از اينكه برنده مزايده مشخص شد، سرمايه‌گذاران طرح مرمتي‌شان را ارايه مي‌دهند، اين طرح هم مي‌تواند از طريق معاونت فني خود صندوق ارايه شود و هم شركت‌هاي مرمتي مي‌توانند آن را ارايه كنند. اين طرح‌ها اگر مورد تاييد و تصويب صندوق احيا قرار بگيرد، معيار ما براي ارزيابي و نظارت طرح فني اوليه خواهد بود. اين است كه ما دقت مي‌كنيم كه از چارچوب طرحي كه ارايه شده خارج نشوند و از مصالحي استفاده كنند كه از قبل مشخص شده و ممكن است بعضي بخش‌ها با ضوابط تعيين شده تطبيق نداشته باشد، متناسب با آن برخورد‌هاي لازم با شركت‌ها خواهد شد. ما در تلاشيم كه بحث نظارت‌مان را دقيق‌تر از گذشته انجام دهيم و ابعاد حقوقي مان را آنقدر قوي كنيم كه هيچ‌كس به ذهنش نرسد كه بخواهد از چارچوبي كه صندوق احيا در نظر گرفته است، خارج شود. هم در بحث مرمت و هم در بحث بهره‌برداري و اجراي مرمت و بندهاي مربوط به قرار داد .
* كارشناسان و ناظران پروژه‌ها بر چه اساسي انتخاب مي‌شوند؟
نظارت به عهده معاونت فني ما است، كه كارشناساني هستند كه تخصص لازم را دارند و عموما در دانشگاه تدريس مي‌كنند و تخصص‌هاي مربوط به مرمت را دارند. صندوق احيا در هر استان نماينده دارد، معاونت ميراث فرهنگي استان‌ها هم نماينده دارند، كه هم به بحث‌هاي فني و مرمت نظارت مي‌كنند و هم در بازه‌هاي زماني هفتگي و ماهانه از روند پروژه‌ها بازديد مي‌كنند. چارچوب طرحي كه آماده شده قطعا در چارچوب همان طرحي است كه شركت مشاور و سرمايه‌گذار آن را نوشته‌اند و همين طرح مبناي كار و نظارت ما است .
*شكل واگذاري‌ها اجاره به شرط تمليك است يا صرفا اجاره؟
بحث تمليك را فعلا نداريم، اين تفاسير از چارچوب وظايف صندوق متفاوت است. كارشناسان اداره كل حقوقي سازمان معتقدند قانونگذار اين اختيار را به صندوق داده است كه بتواند بناها را خريد و فروش كند. اگر بتوانيم وارد چرخه خريد و فروش بناهاي تاريخي شويم، شايد بتوانيم يك اقدام بسيار ارزشمند هم براي مردم انجام دهيم و هم براي صندوق، كه صندوق احيا بتواند هر كجا كه تشخيص داد يك خانه را بخرد يا بفروشد .
* اگر مدت زماني كه توسط صندوق براي مرمت تعيين شده كوتاه شود و پروژه مرمت زودتر از زمان مقرر به اتمام برسد، شركت كارفرما مي‌تواند در مدت باقيمانده اجاره از بنا بهره‌برداري كند؟
بله، مي‌توانند بخشي از بنا را كه آماده بهره‌برداري است مورد استفاده قرار دهند، اگر فضايي براي پذيرايي يا اقامت آماده سرويس‌دهي است، مي‌توانند بهره‌برداري كنند. اين امر با نظارت معاونت فني صندوق انجام مي‌شود .
*كاربري بناها براي بهره‌برداري اقتصادي به چه صورت تعيين مي‌شود؟
ما در ماتريس كاربري ١٤٠ نوع كاربري را تعيين كرده‌ايم. كاربري هر بنا در زمان مزايده مشخص مي‌شود. كارفرما مي‌داند كه يك بنا را براي چه كاربري‌اي مورد بازسازي يا مرمت قرار مي‌دهد. البته بعد از اينكه مبلغ مرمت مشخص و مدت زمان واگذاري تعيين شد. مطالعات اقتصادي را صندوق انجام مي‌دهد، اين مي‌تواند به سرمايه‌گذار كمك كند، قبل از اينكه سرمايه‌گذار كار خود را شروع كند، مي‌تواند به صندوق مراجعه و اين طرح‌ها را مطالعه و كاملا اشراف پيدا كند كه مطالعه اقتصادي يك بنا به چه شكل است. جايي كه بنا واقع شده مقصد گردشگري هست يا نه، چه تعداد گردشگر داخلي و خارجي به صورت سالانه در آن تردد مي‌كنند و مطالعات ديگر كه كاملا مشخص مي‌كند كه مدت زمان واگذاري كه احتمالا بالاي ١٠سال خواهد بود، به لحاظ اقتصادي توجيه دارد يا نه .
*بازسازي يك بناي تاريخي و تغيير كاربري آن چقدر توجيه اقتصادي دارد؟
با شرايطي كه در حال حاضر در ساير زمينه‌هاي اقتصادي مثل كشاورزي و صنعت و بيمه و بانك داريم و با توجه به اينكه گردشگري در كشور ما در حوزه گردشگران خارجي و داخلي، رو به رشد است، اين سرمايه‌گذاري‌ها كاملا توجيه اقتصادي دارد. در بين بهره‌برداران و سرمايه‌گذاراني كه به اين بحث ورود كرده‌اند، كسي را سراغ ندارم كه يك بناي تاريخي را در اختيار گرفته باشد و اين پروژه برايش توجيه اقتصادي نداشته باشد. سرمايه‌گذاران صندوق حتي در شرايط ركود اقتصادي هم از بازده مالي‌‌شان راضي هستند. بعضي از بناها رقم زيادي براي مرمت نياز ندارند، مثلا يك بناي تاريخي كاروانسرا شايد پنج تا ١٠ميليارد براي مرمت و تجهيز آن هزينه مي‌شود و بعد به عنوان يك فضاي اقامتي در حد هتل چهار يا پنج ستاره آماده خدمات‌رساني شود. گردشگر خارجي كه وارد كشور مي‌شود، خصوصا گردشگران اروپايي، علاقه‌مند هستند كه در يك بناي تاريخي اقامت كنند، چون هدف‌شان از سفر به كشورهايي مثل ايران اين است كه با فرهنگ بومي و آداب و رسوم مردم از نزديك آشنا شوند. دنبال يك تاريخ هستند و تمايل دارند در يك خانه تاريخي اقامت كنند.
* موضوعي كه بعد از برجام در ميراث فرهنگي مطرح شد، بحث سرمايه‌گذاران خارجي است، سرمايه‌گذاران خارجي چقدر براي مشاركت در مرمت و بهره‌برداري بناهاي تاريخي تمايل دارند؟
سرمايه‌گذار خارجي در مزايده‌ها نداشته‌ايم، اما دو گروه از تركيه و يك گروه از سنگاپور مراجعه كرده‌اند، سرمايه‌گذاراني هم از اتريش و فرانسه ابراز تمايل كرده‌اند. ما منعي نداريم و اين شركت‌ها در صورتي كه به توافق برسيم مي‌توانند هم شخصا و هم به شكل مشاركتي پروژه‌ها را به عهده بگيرند. خيلي هم راغبند و براي‌شان توجيه اقتصادي دارد. ما بسته‌هاي سرمايه‌گذاري را آماده مي‌كنيم تا براي جذب سرمايه‌گذاران در اختيار شركت‌هاي داخلي و خارجي قرار دهيم. فعلا در حال مذاكره هستيم، بعضي از اين شركت‌هاي خارجي عنوان مي‌كنند كه در صورت امكان مرمت و بهره‌برداري از يك مجموعه بنا را در محورهاي مواصلاتي در مقاصد گردشگري به صورت همزمان به عهده بگيرند و تحت عنوان يك پروژه مشخص برند‌سازي كنند. در بحث بهره‌برداري از بناهاي تاريخي، كه اين پيشنهادشان در حال بررسي است.
* در بحث اقتصادي اگر صندوق بخواهد توصيه خاصي كند به جز بحث گردشگري چه توصيه‌اي خواهد داشت؟
با توجه به كاربري‌ها كارفرماها مي‌توانند بررسي‌هاي اقتصادي‌شان را داشته باشند، اما توصيه و نگاه صندوق در بحث بهره‌برداري از بناهاي تاريخي، بيشتر سعي مي‌شود به كاربري اصلي نزديك‌تر باشد، اما بايد اين موضوع توجيه اقتصادي هم داشته باشد. ما دو معذوريت داريم؛ يكي اينكه كاربري بنا به كاربري اصلي آن نزديك باشد، مثلا اگر كاربري يك بنا حمام بوده، بعد از مرمت هم همان كاربري را داشته باشد. اما از طرفي بايد بعد اقتصادي را هم در نظر گرفت، ممكن است بنايي در گذشته يك كاربري مشخص داشته، اگر بخواهيم همان كاربري را حفظ كنيم، ممكن است اقتصادي نباشد. بنابراين سعي مي‌شود با كمترين تغييرات در كالبد بنا كاربري مشخص شود. اما در حال حاضر بيشترين كاربري در حوزه مراكز اقامتي به صورت هتل و مركز پذيرايي و رستوران‌هاي سنتي است، براي كارهاي فرهنگي و رويدادهاي فرهنگي در يك بناي تاريخي انجام شود، يا كاربري‌هايي مثل فروش صنايع دستي داشته باشد، يا كاربري موزه‌اي داشته باشد، كه هر كدام از اينها مي‌تواند زير شاخه‌هاي خود را داشته باشد .
* در مزايده‌ها چه بناهايي بيشتر طرفدار دارند؟
بناهايي كه امكان تغيير كاربري به مراكز اقامتي و پذيرايي دارند، بيشتر مورد توجه هستند. به تازگي بناهايي كه امكان برگزاري رويدادهاي فرهنگي مثل تئاتر و موسيقي در آنها وجود دارد هم طرفداران خود را پيدا كرده است .
*د ر مورد نظارت‌هاي بعد از واگذاري روند كار به چه شكل است؟
قراردادهاي حقوقي بسياري از اين واگذاري‌ها به شكلي نبوده كه سرمايه‌گذار تمكين كند و هدفي كه براي واگذاري تعيين شده بود چندان مورد توجه نبود. چون قراردادها ضعيف بود، متاسفانه از چارچوب قرارداد خارج مي‌شدند. ما بناهايي داشتيم كه طي شش تا هشت سال بهره‌برداري از آنها صورت گرفته؛ اما هيچ اجاره‌اي به صندوق پرداخت نكرده‌اند. به‌طور مثال در مورد هتل آپادانا رعايت مسائل فني اصلا مورد توجه نبوده، مكاتبات و نظرات صندوق را هم خيلي به رسميت نمي‌شناختند. به‌طور مشخص در مورد هتل آپادانا كه توسط مراجع قضايي پلمب شده بود، بعد از طي روند حقوقي توانستيم فك پلمب كنيم و اين بنا عملا در اختيار صندوق قرار گرفت و به جامعه هتلداران استان فارس واگذار شد و آنها چهار، پنج ماه زمان نياز داشتند كه بنا را مرمت كنند و در حال حاضر اين هتل سنتي كه در حريم درجه يك پرسپوليس و تخت جمشيد هست آماده ارايه خدمات به گردشگران است.
* مهم‌ترين پروژه‌اي كه واگذار كرده ايد چه پروژه‌اي است؟
در حال حاضر مجموعه بازار سعدالسلطنه در قزوين، كه شامل يك فضاي اقامتي و كاروانسراست به شركت نو‌سازي و بهسازي شهرداري قزوين در يك قرارداد ٢٧ ساله واگذار شده، بالغ بر ٢٠ ميليارد تومان براي احياي اين مجموعه هزينه شده است و در حال حاضر مرمت آن به اتمام رسيده، راسته وزير كه در بازار هست، به مردم واگذار شده و تبديل به مجموعه فاخري شده است كه مي‌تواند مورد استفاده مردم و شهرداري قرار بگيرد. خانه عامري‌هاي كاشان هم هست، كه مرمت شده و يك فضاي اقامتي پنج ستاره است. عمارت شاپوري كه يك عمارت بسيار زيباست كه به عنوان يك مركز پذيرايي ارايه خدمات مي‌دهد. حمام نوبر در تبريز و بسياري از بناهاي ديگر. صندوق در حدود ١٥ بنا را در گذشته واگذار كرده است و در همين حدود هم بناهايي را آماده بهره‌برداري دارد، اما ظرفيت‌هاي واگذاري صندوق در گذشته حدود ٢٦٩ بنا بود. اين رقم در مقايسه با رقمي كه از طريق مزايده واگذار شده رقم كمي است. ٣١ بنا را در مهر ماه به مزايده گذاشتيم كه حدود ١٦ بنا به صورت قطعي به سرمايه‌گذار واگذار شده است. براي باقي بناها هم سرمايه‌گذار مراجعه كرده است. پيش بيني ما اين است كه تا پايان سال ٩٤ بتوانيم ١٠٠ بنا را واگذار كنيم، با توجه به پتانسيل‌هاي صندوق و فضاي موجود رسيدن به اين هدف خيلي دور از دسترس نيست. به نظر مي‌رسد كه اين پروژه‌ها از جانب مردم هم حمايت شوند .
* امكان اينكه فردي بخواهد صرفا مجوز بهره‌برداري از يك بناي مرمت و بازسازي شده را بگيرد هم وجود دارد؟
اين موضوع مطرح است كه اگر صندوق اين توانمندي مالي را پيدا كند، كار مرمت بعضي بناها را انجام دهد و بعد از اتمام پروژه بهره‌برداري آنها به اشخاص حقيقي يا حقوقي واگذار شود. تا به حال واگذاري‌اي به اين شكل نداشته‌ايم، اما بعضي از بناها نياز چنداني به مرمت نداشته‌اند. به‌طور مثال حمام حاجي در همدان يا حمام سالار در زنجان نيازي به مرمت نداشتند و بهره‌برداري از آنها در مزايده واگذار شد .
* اگر بخواهيد يك مقايسه آماري از واگذاري‌ها در سال جديد و سال‌هاي گذشته داشته باشيد، روند رو‌به رشد بوده يا خير؟
در گذشته از ظرفيت‌هاي صندوق استفاده لازم نشده، اما طي پنج ماه گذشته يك مورد مزايده داشتيم كه در آن ٣١ بنا را واگذار كرده‌ايم كه از اين ٣١ مورد ١٦ بنا واگذاري قطعي شده است. در حالي در گذشته بيشترين واگذاري ١٥ بنا بوده. ما حتي شرايط واگذاري را هم سخت‌تر كرديم، در گذشته پروسه واگذاري آسان‌تر بود، مدت واگذاري‌ها خيلي طولاني بود و مبالغ اجاره خيلي پايين‌تر بوده و تا ١٠ سال هم تنفس در عدم پرداخت اجاره داشتند، اما در حال حاضر به محض اتمام زمان مرمت و شروع بهره‌برداري بايد اجاره را پرداخت كنند. مبالغ اجاره‌ها افزايش پيدا كرده است. زمان‌هاي واگذاري را ٣٠ تا ٤٠ درصد كاهش داده‌ايم. اما حلقه مفقوده‌اي كه بعد از آسيب‌شناسي به آن رسيديم اين بوده كه اطلاعات و بسته‌هاي سرمايه‌گذاري خيلي شفاف نبوده و خيلي خوب اطلاع‌رساني نمي‌شد، مردم و اشخاص حقيقي و شركت‌هايي كه بايد از روند واگذاري مطلع مي‌شدند آن طور كه بايد مطلع نمي‌شدند. ما اگر بتوانيم از ظرفيت رسانه‌ها استفاده و اطلاعات را شفاف و هم مزايده‌ها را در سطح وسيع اطلاع‌رساني كنيم. عموما هم شخصيت‌هاي حقوقي حرفه‌اي در مزايده‌هاي ما شركت كردند و با همان شرايطي كه ما تنظيم كرديم، آمدند در مزايده‌هاي ما برنده شدند.
منبع: صابتا
