متات‌نيوز- در حالی بیش از 4 سال از کلنگ‌زنی موزه منطقه ای همدان آن هم درعرصه تاریخی هگمتانه می‌گذرد که به علت جانمایی اشتباه نه تنها باید ارتفاع این موزه را از 5 به 3 طبقه کاهش داد بلکه با وجود قول‌های مسوولان میراثی و استانداری این موزه همچنان چشم‌به راه اعتبارات است تا بلکه از مرحله فونداسیون به مرحله بهره‌برداری برسد آرزویی که به نظر می‌رسد نه تنها در سال 97 محقق نخواهد شد بلکه با این روند باید چند دهه انتظاررا برای بهره‌برداری آن متصور شد.

مریم اطیابی-به گزارش معماری نیوز؛ اوایل سال 91 بود که از سوی اسدالله بیات -مدیر کل وقت میراث فرهنگی همدان- اعلام شد که احداث طرح موزه منطقه‌ای غرب کشور در سال 91 در شهر تاریخی و باستانی همدان آغاز می‌شود. احداث موزه منطقه ای غرب کشور با 15 هزار و 700 متر مربع زیربنا و در پنج طبقه در همدان از مصوبات دور نخست سفر هیات دولت احمدی‌نژاد بود که در عرصه تاریخی هگمتانه کلنگ احداث آن زده شد.

با این اقدام دربدترین نقطه ممکن یعنی در ضلع جنوب غربی عرصه هگمتانه خاکبرداری و صخره‌برداری برای ساخت موزه انجام شد که هزینه‌ای بالغ بر 2 میلیارد تومان در برداشت. افزون بر این که بخشی از عرصه تاریخی تپه هگمتانه تخریب شد، چند قنات زیر محوطه نیز از بین رفت. این اقدامات از دوره مدیریت بیات بر میراث فرهنگی همدان آغاز شد و  در دروه‌های  مدیریت بعدی با بتن‌ریزی و... ادامه یافت اما در نهایت در اواخر دولت دهم کار تعطیل شد. این در حالی بود که صخره‌برداری انجام شده بود و بخشی از فونداسیون هم ریخته شده بود تا این که در سفر نخست مسعود سلطانی فر– رییس  سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در دولت یازدهم- به همدان که استاندار نیز او را همراهی می‌کرد، وی در پاسخ به پرسش اصحاب رسانه مبنی بر تصمیم سازمان میراث در مورد وضعیت این موزه منتج به پیگیری وی از سروش مقدم – مدیرکل وقت میراث فرهنگی همدان- شد و در آن سفر نجفی دستور داد که 50 درصد هزینه ساخت این موزه را سازمان مرکزی متقبل شود و 50 درصد هزینه را نیز استانداری تقبل کند. استاندار نیز با این کار موافقت کرد.

حسین زندی- فعال میراث فرهنگی همدان-  ضمن ارائه این توضیحات به خبرنگار معماری نیوز می گوید: اما از آن زمان تا کنون چندان کاری انجام نشده است . فقط بخشی از اقدامات گنجینه انجام شده است و ادامه کارها منوط به دریافت اعتبارات شده است. اکنون نه استاندار باقی هزینه را تقبل کرده و نه رییس فعلی سازمان میراث فرهنگی.

این موزه چقدر بودجه می‌خواهد؟

به گزارش معماری نیوز، پیش از این سروش مقدم – مدیرکل وقت میراث فرهنگی همدان-  در 27 اردیبهشت 94 با بیان اینکه برای بازگشت آثار ارزشمند همدان باید منتظر افتتاح موزه منطقه‎‌ای غرب کشور باشیم، اظهار داشت: عملیات اجرایی موزه منطقه‌ای غرب کشور در حال اجراست ولی اعتبارات فعلی پاسخگوی نیاز آن نیست.

وی با بیان اینکه اعتبارات سالانه این پروژه بسیار اندک است، عنوان کرد: در حال حاضر مخزن موزه بیش از 80 درصد و ساختمان پروژه نزدیک به 10 درصد پیشرفت فیزیکی دارد که امیدواریم عملیات اجرایی مخزن امسال به اتمام برسد.

مدیرکل میراث فرهنگی استان همدان با اعلام اینکه تاکنون برای این پروژه نزدیک به 4 میلیارد و 500 میلیون تومان هزینه شده است، گفت: برای اتمام این پروژه 20 میلیارد تومان اعتبار نیاز است که براساس توافق صورت گرفته، 50 درصد این اعتبار توسط سازمان میراث فرهنگی و مابقی توسط استان تامین اعتبار می‎شود.

سروش مقدم با بیان اینکه مشکل اصلی این پروژه کمبود اعتبار است، اظهار داشت: اگر اعتبار موردنیاز برای اتمام این پروژه به موقع تامین شود می‎توان اعلام کرد که موزه منطقه‎ای غرب کشور سال 97 به بهره‎برداری می‎رسد.

همچنین بهرام توتونچی- معاون میراث فرهنگی استان همدان- نیز  در 15 بهمن 94 گفت: موزه منطقه‌ای همدان همچنان در انتظار اعتبار 300 میلیون تومانی برای اتمام کار است. قسمت «موزه» این پروژه پیشرفت 25 درصدی داشته و تنها در حد پی و فونداسیون اجرا شده که به دنبال اخذ اعتبار برای فعال شدن پیمانکار در آن هستیم.

از سویی در اردیبهشت 92 نیز علیرضا ایزدی -مدیرکل وقت میراث فرهنگی همدان- نیز اظهار کرد: در حال حاضر گنجینه این موزه در مرحله احداث سقف است که با وجود استحکام مطلوب، پیشرفت خوبی ندارد به طوری که گنجینه آن پیشرفت 80 درصدی و ساختمان موزه 15 درصد پیشرفت فیزیکی دارد.

ایزدی با اشاره به اعتبار در نظر گرفته شده برای این موزه، آن را زمان‌بر دانست و گفت: با توجه به وضعیت اقلیمی همدان، مدت کار کردن در همدان به لحاظ جوی محدود است؛ امسال 842 میلیون تومان برای آن در نظر گرفته شده اما برآورد کلی هزینه احداث موزه 12 میلیارد تومان است.

وی در آن زمان از وجود 13 هزار شی در گنجینه همدان خبر داده بود.

 به گزارش معماری نیوز؛ ظاهراً کمبود بودجه و اعتبار تنها مشکل موزه منطقه‌ای غرب کشور و آمار ضد و نقیض در مورد آن نیست. بلکه ساخت این موزه در عرصه هگمتانه با مشکل ارتفاع و تعرض به حریم منظری و... هم مواجه است.

موزه‌ای که قدش کوتاه می‌شود

حسین زندی در این باره می‌گوید: قرار بود در عرصه هگمتانه یک ساختمان 5 طبقه ساخته شود که ساخت موزه با چنین ارتفاعی در عرصه تاریخی و باستانی هگمتانه فاجعه خواهد بود  و با مخالفت جدی دوستداران  و کارشناسان میراث فرهنگی رو به رو شد.

وی با اشاره به سفر چند ماه پیش حمیدرضا کارگر - مدیر کل اداره موزه‌ها و اموال منقول فرهنگی تاریخی- و قول وی مبنی بر کاهش ارتفاع موزه اظهار می‌کند: مدیر کل  موزه‌ها قول داد که ارتفاع موزه 3 طبقه شود اما در عین حال ایشان نیز بر مکان‌یابی اشتباه تأکید دارد.

این فعال میراث فرهنگی درعین حال بر ضرورت ایجاد موزه همدان تأکید می‌کند و می‌افزاید: تنها موزه‌ فعلی اشیا تاریخی همدان موزه هگمتانه است که یک مدرسه قدیمی مربوط به دهه 30 خورشیدی است که روی آن مرمت‌هایی انجام شده و به موزه فعلی اشیا تاریخی همدان تبدیل شده است. حتی در دوره مدیریت –علیرضا ایزدی- دستبردی هم به این موزه زده شد. بماند که در حال حاضر هم اگر همدان دچار لزله شود نخستین جایی که صد درصد تخریب خواهد شد همین موزه خواهد بود.

وی با اشاره به این که در طول 90 سال اخیر فعالیت‌های باستان‌شناسی گوناگونی در همدان انجام شده و اثار ذی‌قیمت فراوانی در این منطقه وجود دارد، اظهار می‌کند: بنابراین همدان نیاز مبرم به موزه دارد و خواسته همه دوستداران میراث فرهنگی و کارشناسان این است که موزه همدان هرچه سریعتر راه‌اندازی شود.

این فعال میراث فرهنگی معتقد است هرچند دیگر نمی‌توان برای این بخش از عرصه هگمتانه و صخره‌های آن کاری انجام داد اما می‌توان این مکان فعلی در عرصه هگمتانه را تبدیل به گنجینه منطقه‌ای کرد.

او به ضبط 8 هزار شی از قاچاقچیان در اوایل دهه 90 توسط نهادهای امنیتی و تحویل آن به اداره  کل میراث فرهنگی همدان اشاره می‌کند و می‌گوید: 8 هزار شی خود قابلیت ایجاد یک موزه دارد. بنابراین مکان فعلی را تکمیل و تبدیل به گنجینه منطقه‌ای کنند و برای موزه همدان یک جای جدید در نظر بگیرند که خارج از حریم هگمتانه و آثار تاریخی باشد اما در عین حال دسترسی همگان به آن آسان باشد.

وی با اشاره به تأکید استاندار بر گردشگری، وجود یک موزه در خور اشیا تاریخی همدان را بسیار مهم عنوان می‌کند و می‌گوید: خودمان را گول نزنیم واقعیت این است که همدان به عنوان یک گلوگاه تاریخی در ایران فاقد یک موزه استاندارد است. تنها موزه استاندارد همدان موزه تاریخ طبیعی آن است. پس یادمان باشد همدان به ضرورت و فوریت هم به گنجینه و هم موزه نیاز مبرم دارد. اما ارتفاع دادن به ساختمان فعلی هم نوعی تجاوز به حریم هگمتانه است.

زندی ادامه می‌دهد: از سویی هر چند با بتن‌ریزی‌ها قنات را کور کردند اما احیا قنات بسیار مهم است. همدان روزگاری 1100 قنات داشته است. همه قنات‌های آن قابل احیا شدن نیست اما قنات‌های هگمتانه قابل احیا است. بنابراین باید مسوولان ارشد شهر و میراث توجه جدی به این مقوله نیز بکنند.

به گزارش معماری‌نیوز؛استان همدان دارای 11 موزه است، که از این تعداد هفت موزه در شهر همدان و چهار موزه در شهرستان‌‌های این استان قرار دارند.موزه‌های تاریخ طبیعی همدان، هگمتانه، بوعلی‌سینا، دفاع مقدس، ‏موزه سفال، نظری، حمام قلعه، مفاخر و مشاهیر همدان و صنایع دستی همدان موزه‌های شهر همدان هستند.