متات‌نيوز- تخریب گسترده بافت کهن و هسته‌ی اولیه محله خانقاه در شهر تاریخی میبد به بهانه توسعه و بازسازی مسجد در روزهای جمعه و شنبه (هشتم و نهم مرداد 95) بدون دریافت مجوز از شهرداری و میراث فرهنگی انجام شد.

به گزارش معماری‌نیوز؛ روز جمعه هشتم مرداد ماه جمعه سیاهی برای محله خانقاه در میبد بود چرا که بخشی از بافت ثبتی میبد توسط اهالی و هیأت امنای مسجد جامع خانقاه زیر یوغ بلدوزر‌ها تخریب شد آن هم به نام طرح بازسازی خانه خدا؟!

  در زمان تخریب نیروهای یگان حفاظت میراث فرهنگی در محل حضور داشتند اما آنها نیازمند حضور نیروی انتظامی و تهیه صورت‌جلسه برای توقف کار توسط قاضی بودند اما چون روز تعطیل بود و امکان شکایت رسمی از سوی اداره میراث فرهنگی وجود نداشت، قاضی کشیک از صدور حکم توقف امتناع کرده و فقط از نیروی انتظامی خواسته  به تهیه صورتجلسه و تذکر اکتفا کند و به این ترتیب تخریب تا دیروز شنبه ادامه داشته است که با پیگیری‌های حقوقی اداره میراث فرهنگی فعلاً کار متوقف شده است.

  به این ترتیب مرکز محله خانقاه متعلق به قرن هشتم دچار تخریب شد و اصالت و یکپارچگی بافت تاریخی ثبت ملی میبد از بین رفت.

  در طرح توسعه بخشی از مجموعه خانقاه سید محمد خانقاه تخریب شده و فضاهای همجوار مجموعه که شامل بخشی از چله نشینی، قسمت‌هایی از مسجد جامع و شبستان، تکیه، چند خانه که یکی از آنها جزو خانه‌های ارزشمند بود؛ تخریب شده است. بقعه شیخ محمد خانقاه مربوط به سده‌‌ هشت هجری قمری (مربوط به دوران آل مظفر) در ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شماره‌ی ثبت ۳۳۵۹ به‌‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و همجوار مسجد جامع خانقاه قرار دارد.

به گزارش معماری‌نیوز، در بنر نصب شده در این محله که به علل تخریب پرداخته، آمده است:

 * مراسم آغاز عملیات اجرایی طرح بازسازی مسجد جامع خانقاه

* طرح بهسازی بقعه مبارکه شیخ محمد مشتمل بر گنبد، صحناصلی و رواق‌های پیرامونی

* احداث دارالشفا حضرتی مشتمل بر کلینیک درمانی، مرکز مشاوره خانواده، فوریت‌های پزشکی

* احداث مجموعه توریستی سنتی مشتمل بر بازارچه،حمام، زورخانه، کتابخانه و...

 * احداث سوئیت آپارتمان،جهت استفاده امام جماعتمسجد جامع و دفتر پاسخگویی مسائل شرعی

 با همت اهالی محترم خانقاه

 تاریخ 95/5/8

  طرحی که روی کاغذ خشک شد

 ساشا ریاحی مقدم مدیر پایگاه پژوهشی شهر تاریخی میبد، کارشناس ارشد مرمت و احیای بناها و بافتهای تاریخی در این باره به خبرنگار معماری‌نیوز می‌گوید: در سال 90 طرح توسعه و ساماندهی از سوی پایگاه پژوهشی برای علاقه‌مندان به بازسازی مسجد جامع خانقاه به درخواست این افراد تهیه و به آنها ابلاغ شده است. اما اقدامات امروزی انجام شده کاملاً خلاف طرح ابلاغ شده 5 سال پیش است و باعث تخریب بیش از پیش شده است تا آن جا که به جرأت می‌توان گفت تا کنون این مقیاس از تخریب در شهر تاریخی و ثبت ملی میبد که در فهرست موقت یونسکو هم قرار دارد، رخ نداده است.

  یکپارچگی بافت تاریخی از بین رفت

 بافت تاریخی میبد حدود 800 هکتار است. هرچند به گفته ریاحی نمی‌توان به طور دقیق اعلام کرد چه مقدار از این بافت تاریخی تخریب شده است اما او در عین حال توضیح می‌دهد: یک بخش عظیم از هسته اولیه محله خانقاه از بین رفته است و بواسطه آن یکپارچگی، انسجام و ساختار بافت به طور کامل از دچار نقصان شده است.

  وی همچنین از عدم ارائه طرح کنونی به پایگاه پژوهشی شهر تاریخی میبد خبر می‌دهد و می‌گوید: شاید اگر این افراد طرح خود را با هر کاربری که مورد نظرشان بود، ارائه می‌کردند بر اساس ضوابط میراثی و با احترام به بافت تاریخی و بناهای ارزشمند تا حدودی می‌شد با آنها همراهی کرد و امروز شاهد چنین وضعیت تأسف باری نبودیم که بخشی از بافت ارزشمند میبد توسط بلدوزها شخم زده شود.

  او در پاسخ به این پرسش که در سال 90 طرح توسعه‌ به درخواست چه کسانی تهیه شده است، اعلام می‌کند: که این طرح به درخواست هیأت امنای مسجد جامع خانقاه و اوقاف تهیه شده است اما اقدامات کنونی کاملاً مغایر با طرح تصویب شده در 5 سال پیش است.

ساخت عین به عین

 ریاحی مقدم در عین حال تأکید می‌کند که با وجود تخریب‌های انجام شده این افراد موظف به ساخت عین به عین هستند.

  تخریب بدون مجوز از میراث و شهرداری

 به گزارش معماری‌نیوز؛ ظاهراً از همان سال‌ها بخشی از املاک و واحدهای اطراف این مسجد از مردم خریداری شده است. اما نکته قابل تأمل آن است که تخریبگران از شهرداری نیز مجوز تخریب نگرفته‌اند چرا که در این صورت شهرداری موظف بود از میراث فرهنگی استعلام بگیرد.

 مجوز بخش شرقی را می‌گیرند تا بخش غربی را تخریب کنند!

 مدیر پایگاه پژوهشی شهر تاریخی میبد تأکید می‌کند: طرح تهیه شده در سال 90 به صورت محدود فقط شامل بخش شرقی بقعه خانقاه محمد می‌شد اما اکنون بخش غربی تخریب و دخل و تصرف شده است.

آثاری از قرن ششم تا سیزدهم زیر یوغ بلدوزها

 به گزارش معماری‌نیوز؛ گروهی از فعالان میراث فرهنگی میبد نیز با ابراز تأسف شدید از این تخریب، به وجود آثاری متعلق به قرن ششم، هفتم و هشتم در خانقاه محمد و همچنین به تخریب خانه تاریخی طراز متعلق به شاعر و هنرمند یزدی قرن سیزدهم اشاره می‌کنند.

 ردپای سوداگران

 آنها معتقدند برخی سودگران و تازه به دوران رسیده‌ها با توجه به وجود زمین‌های بلاتکلیف در این محدوده به بهانه بازسازی مسجد جامع با سو استفاده از تعطیلات و نبود نیروهای ادارات ذی‌ربط دست به چنین اقدامی زده‌اند.

  توقف و پیگرد قانونی

 این گروه با اشاره به واکنش شدید افکار عمومی به این تخریب‌ها از گرفتن حکم توقیف عملیات، شکایت و پیگیری قانونی اداره میراث فرهنگی در محاکم قضایی و درخواست برخورد با مماشات کنندگان خبر می‌دهند.

بر اساس گزارش معماری‌نیوز؛ یادآوری این نکته ضروری است که 7 دی ماه 92 هم خبری منتشر شد که اعلام می‌کرد بخشی از مجموعه تاریخی بابُک میبد یزد که قدمت آن به دوره آل مظفر می‌رسید به بهانه ساخت دارالقرآن تخریب شد.

  مجموعه تاریخی بابُک در محله فیروزآباد شهر میبد یزد آثار متعددی از دوره آل مظفر تا دوره قاجاریه را در خود جای داده است. در این مجموعه 3 هزار و 800 متر مربعی، بازارچه خانقاه و مسجد وجود دارد که در نزدیکی آن هم آب انبار، حمام و بناهای تاریخی دیگری ساخته شده است اما بخشی از بازارچه آن شامل شش دهنه مغازه و فضاهای مازاری به عنوان معدود مازاری‌های باقیمانده در میبد به همراه مغازه‌های آهنگری و فضاهای پشت آن مانند بادگیرهای میبد تخریب شد. در این میان معاون فرماندار میبد که دستور تخریب بخشی از این مجموعه را به بهانه احداث دارالقرآن داده بود، عزل شد و قرار شد با عوامل دخیل در تخریب این اثر میراثی برابر با قوانین رفتار شود.

منبع: معماري نيوز