متات‌نيوز- در حالی که قانون میراث‌فرهنگی و ضوابط یونسکو ساختوساز با بتون و استفاده از سنگ در بنای ساختمان‌های شهری همچون یزد که به واسطه ابینه خشتی‌اش در کل جهان شهره بوده را ممنوع کرده است؛ تغییرات و ساخت‌وسازهای غیرمرتبط در حریم و عرصه تاریخی شهر یزد خودنمایی می‌کند و جالب آن‌که معاون میراث‌فرهنگی کشور از قضاوت در مورد مافیای این عرصه خودداری کرده و تنها به این بسنده می‌کند که اگر سیستم و ضوابط درست در حوزه میراث‌فرهنگی حکمفرما بود دیگر مجوز ساخت ساختمان 3 یا 5 طبقه صادر نمی‌شد.
به گزارش اسکان نيوز، ظرف سال‌های اخیر
در بافت تاریخی یزد که قدم می‌زنید متوجه تغییرات محسوس و ساخت‌وسازهای عجیبی در حریم
و عرصه بافت می‌شوید که نه تنها غیر قانونی‌اند، بلکه به حد ملموسی شکل بافت را تغییر
داده‌اند. ساخت بنایی بیش از دو طبقه در یزد ممنوع است. اما به تازگی تخریب‌های شبانه
بافت‌های تاریخی و یکسان شدن خانه‌های تاریخی با خاک در عرض چند ساعت تبدیل به رویه
شده است. همین هفته پیش بود که ساعت 9 صبح خبر آمد پشت مسجد جامع تاریخی یزد، عده‌ای
مشغول تخریب و افتادن لودر به جان بافت تاریخی دیگری از شهر هستند. حتی وقتی خبرنگاران
و دوربین ها هم رسیدند تخریب ادامه داشت. همه چیز با خاک یکسان شد و میراث فرهنگی از
جایش تکان نخورد.
تاخت‌وتاز مافیای ساختمانی و لابی‌هایشان
در شهر خشتی جهان
اشتباه نکنید سازمان میراث فرهنگی کشور و میراث فرهنگی
استان بی‌خبر از این وضعیت نبوده، خواب هم نیستند. به هر حال همین سازمان‌ها به مافیا
و لابی‌هایشان اجازه تخریب بافت تاریخی و ساخت ساختمان‌های سه طبقه با بتون آرمه و
میلگرد را داده‌اند. ساختوساز با بتون و استفاده
از سنگ در بنای ساختمان‌ها در یزد ممنوع است. تا همین چند سال پیش تصور می‌شد در صورت
ثبت جهانی یزد از این شهر بی‌نظیر و زیبایی‌های منحصر به فردش محافظت خواهد شد، اما
این گونه نبود. چنان‌که مصطفی فاطمی، معاون سابق اداره کل میراث فرهنگی استان یزد به
اسکان نيوز می‌گوید: ساعت 11 شب همان روزی که یزد به ثبت جهانی رسید، خانه‌ای تاریخی
با خاک یکسان شد. لودرها قاتل خانه‌های خشت و گلی تاریخی یزد شده‌اند.
وی در ادامه اضافه می‌کند: با بتون، ساختمان‌های
چند طبقه‌شان را برای هتل یا حسینیه می‌سازند و روی آن را گل می‌کشند که بگویند بنا
سنتی است.
از سوی دیگر دو بنای تاریخی در حریم بافت
تاریخی چندی است تخریب شده‌اند و قرار شده به جای آن‌ها حسینیه ساخته شود. این‌که به
جای آن‌ها چه چیزی می‌سازند، اهمیتی ندارد، اما وقتی بنای تاریخی چندصد ساله را تخریب
می‌کنند تا در شهری که پر از حسینیه و مسجد است، باز هم حسینیه بسازند، امری عجیب است.
یزد همین حالا به شهر حسینیه‌ها و مساجد معروف است. شهری که زیباترین مسجدجامع کشور
را دارد، چرا با بناهای تاریخی خود تا این حد نامهربان است؟
از سوی دیگر یکی از نهادهایی که در حین
بررسی وضعیت حریم بافت تاریخی یزد با آن برخورد کردیم، نیروی انتظامی بود که درست در
حریم باغ تاریخی دولت آباد مشغول ساخت ساختمان سه طبقه‌ای با آجر و بتون است. وقتی
چنین نهادی امری غیرقانونی انجام می‌دهد، چه کسی پاسخگوست و قدرت مقابله با آن را دارد؟
سازمان میراث فرهنگی کشور قدرت آن را ندارد که به نیروی انتظامی اجازه ندهد در حریم
بافت تاریخی و در مجاورت پاسگاه فعلی خود ساختمان‌سازی نکند؟ همین روش از سوی باقی مافیا نیز دنبال می‌شود.
در نقطه‌ای دیگر در حریم بافت تاریخی باغ دولت آباد نیز به طور عیان ساختمانی سه طبقه
با بتون در حال ساخت است که کسی از خود نمی‌پرسد این شکل نامتوازن در میان معماری یکسان
و آجرهای خاص و خشت و گلی یزد چرا باید وسط بافت سبز شود؟ این همان بنایی است که قرار
بوده 5 طبقه باشد و تازه 2 طبقه از آن حذف شده است!
تخریب بافت تاریخی که از زمان احمدی‌نژاد
آغاز شد همچنان ادامه دارد
به همین ترتیب در عرصه بافت تاریخی یزد،
بنایی دیگر در حال بالا رفتن است. آن‌جا هم خانه‌ای تاریخی بوده که حالا قرار است حسینیه
دیگری ساخته شود. حسینیه‌ای از بتون و میلگرد.
نکته مهم و جالب توجه آن‌جاست با وجود آن‌که
دولت احمدی نژاد سردمدار تخریب آثار باستانی و بی‌اهمیتی نسبت به آثار چند هزار ساله
بود، اما تخریب‌های بافت تاریخی در دولت روحانی نیز ادامه دارد. حداقل در دولت اول
روحانی شاهد آن بودیم که برای جذب گردشگران بیشتر به کشور تلاش‌هایی انجام شد اما تخریب‌های
خانه‌های تاریخی یزد به طرز عجیبی پیش می‌رود.
آثار باستانی کمترین اهمیت را برای مسئولان
دارد
این‌که تقسیم‌بندی دولتی کنیم، دلیلی بر
تضعیف دولت خاصی نیست، بلکه بررسی عملکرد میراث فرهنگی در همه سال‌های پس از انقلاب
نشان می‌دهد میراث فرهنگی و آثار باستانی و وضعیت گردشگری به عنوان یکی از بی‌اهمیت‌ترین
و ناچیزترین مسائل برای مسئولان کشور بوده است و همیشه صحنه تخریب و از بین‌بردن و
رها کردن را برای مافیا و دلالان ساختوساز آزاد گذاشته‌اند.
منتظریم الگوی ساختوساز با خشت مقاوم در
برابر زلزله ارائه شود
محمدحسن طالبیان، معاون سازمان میراث فرهنگی
در خصوص ساختمان سه طبقه‌ای که در مجاورت حریم باغ دولت آباد در حال ساخت است، به اسکان
نيوز این‌گونه توضیح می‌دهد: این بنا در سال 90 مجوز ساخت گرفته که 5 طبقه بوده است.
همان موقع از این بابت شکایت شد، اما دادگاه اجازه ساخت داد. پس از آن میراث فرهنگی
تلاش کرد جلوی این اتفاق غیرقانونی را بگیرد و دو طبقه از آن حذف شد.
طالبیان با تاکید بر این‌که پروانه ساخت
این ساختمان پیش از ثبت جهانی یزد بوده است، می‌گوید: قرار است مذاکره و پیگیری کنیم
تا یک طبقه دیگر هم از آن کم شود .با کلی تلاش دو طبقه از آن حذف شده بود.
همچنین وی در خصوص بنای تاریخی که درست
شب ثبت جهانی تخریب شد و قرار است به جای آن حسینیه‌ای بسازند، می‌گوید: ما منتظریم
الگوی ساختوساز با خشت مقاوم در برابر زلزله که توسط مصوبه وزارت راه و دانشگاه یزد
و میراث فرهنگی استان یزد ارائه شده است، را ببینیم و بررسی کنیم. اگر این سازه مطابق
با این الگو پیش برود، نظام مهندسی به آن مجوز خواهد داد. در واقع بر اساس طرح مصوبی
که قبل از ثبت جهانی یزد، خود سازمان میراث فرهنگی یزد ارائه داده بود، باید سازه‌هایی
که جدیدا ساخته می‌شوند، همگون با بافت تاریخی باشند. در واقع این فضا که قرار است
تبدیل به حسینیه شود، فرآیند ساخت این‌چنینی را پیش از این طی کرده است.
این توضیحات البته تغییری در این‌که بافت
تاریخی آن‌جا پیش از این تخریب شده و حالا قرار است تبدیل به حسینیه شود، ایجاد نمی‌کند.
طالبیان صرفا به عملکرد از این بعد آن‌ها اشاره می‌کند.
پروانه‌های ساخت صادر شده مجددا بازنگری
می‌شوند
معاون سازمان میراث فرهنگی در ادامه تاکید
می‌کند: به میراث فرهنگی استان یزد نامه نوشته و عنوان کرده‌ام پروانه‌های ساختی که
تاکنون به خصوص پس از ثبت جهانی یزد صادر شده است، مجددا بازنگری شوند تا مشخص شود
هر کدام قرار است چه چیزی بسازند و در صورت غیرقانونی بودن جلوی آن گرفته خواهد شد.
طالبیان بر این باور است که برای ساخت بناهای جدید و نه تخریب بناهای تاریخی،
نباید از جرثقیل و ماشین آلات سنگین و مکانیزه استفاده شود. همان تخریب هم باید کم‌کم
و با دست انجام شود.
وی در ادامه افزود: در این زمینه هم نامه
داده و ممنوعیت ورود ماشین آلات را اعلام کرده‌ام.
طالبیان در پاسخ به این‌که آیا در تخریب خانه‌های تاریخی صرفا نوع تخریب برای میراث فرهنگی اهمیت دارد، عنوان
می‌کند: خیر اصلا بحث خانه‌های تاریخی مطرح نیست. برای ساخت هر سازه جدیدی چنین ممنوعیتی
را اعلام کرده‌ام.
پروانه ساخت توسط شورای فنی صادر خواهد
شد، نه یک فرد
معاون میراث‌فرهنگی همچنین خاطر نشان می‌کند:
ما با یک شهر روبه رو هستیم و نه فقط بافت تاریخی. از این به بعد فرآیند کنترل و نظارت
باید درست شود و مجوز و پروانه‌های ساخت از دست فرد خارج و توسط شورای فنی شهرداری
مجوزهای لازم صادر شود. در واقع برای ساخت‌و‌سازها همین شورای فنی نظر بدهد. بر این
اساس، دیگر کسی حق لابی و پارتی‌بازی برای دریافت مجوز تخریب بافت‌های تاریخی نخواهد
داشت.
نظارت بر میراث فرهنگی ضعیف است
چرا وقتی همه چیز اتفاق می‌افتد یا بافتی
تاریخی تخریب می‌شود تازه میراث فرهنگی از راه می‌رسد و این به معنای ضعف ساختاری و
عدم نظارت آن‌هاست. طالبیان در این زمینه، با بیان این‌که نظارت بر میراث فرهنگی و
این تخریب‌ها ضعیف است، در مورد وجود مافیا در میراث فرهنگی کشور و استان‌ها برای دلالان
ساختوساز می‌گوید: من نمی‌توانم قضاوتی در مورد وجود مافیا داشته باشم. معتقدم اگر
سیستم را درست کنیم و ضوابط به درستی رعایت شود، دیگر کسی نمی‌تواند مجوز ساخت ساختمان
3 و 5 طبقه در حریم بافت تاریخی صادر کند و بسیاری از تخلف‌ها رخ نمی‌دهد.
طالبیان در خصوص دلیل ساختوساز غیرقانونی نیروی
انتظامی در حریم باغ دولت آباد اظهار نظری نکرد.
منبع: اسكان‌نيوز