متات‌نيوز- در حالی از سال‌ها قبل طرح ساماندهي ميدان امام خمینی و ساخت ساختمان بلدیه در ضلع شمالی میدان توپخانه مطرح است که اینک با جابه‌جایی تاکسیرانی و آغاز گودبرداری در زمین مذکور از شورای شهر تهران به عنوان یکی از نهادهایی یاد می‌شود که از اجرایی شدن این پروژه جلوگیری می‌کند.

به گزارش معماری نیوز؛ سالها است که موضوع بازسازی ساختمان بلدیه درمیدان امام خمینی (میدان توپخانه، میدان سپه) مطرح است چرا که این میدان تاریخی که در سال ۱۲۸۴ هجری قمری در دوره ناصرالدین شاه و به دستور امیر کبیر ساخته شده از گذشته‌های دور مرکز حمل و نقل و ترافیک شهر تهران، محل تجمعات اعتراضی و همچنین اعدام برخی از محکومان نامی بوده‌ است. در دوره معاصر نیز اين میدان محل تقاطع خیابان‌های اصلی و كلیدی شهر تهران است به‌ گونه‌ای كه خیابان‌های لاله‌زار و فردوسی، خیابان امام‌خمینی (خیابان سپه)، خیابان امیرکبیر (چراغ برق)، خیابان‌های باب‌همایون و ناصر‌خسرو به عنوان مراکز اصلی بازار تهران به اين ميدان می‌پيوندند.

به عبارتی می‌توان گفت میدان توپخانه دروازه ورود به تاریخ تهران است. همین موضوع سبب شده تا کارشناسان و فعالان و دغدغه‌مندان حوزه فرهنگ شهری به دنبال آن باشند تا بار دیگر این میدان به عنوان شاهرگ حیاتی فرهنگ و تاریخ تهران به گونه‌ای شایسته احیا شود از این رو طرح بازسازی دوباره ساختمان بلدیه به عنوان اصلی‌ترین نماد این میدان در چند سال گذشته مطرح شده است. از جمله در سال ۱۳۸۳ که طرح بازسازی بدنه‌های شمالی و جنوبی میدان توپخانه تهران در کمیسیون ماده پنج شهرداری تهران به تصویب رسید و قرار بود که با جابجایی پایانه اتوبوس شهری از محل پیشین ساختمان بلدیه و ساخت راه زیرگذر پیاده‌رو از ایستگاه مترو به سوی خیابان فردوسی با احیای بدنه‌های تاریخی این میدان، سیمای تاریخی دوره پهلوی اول بازسازی شود. در سال ۱۳۹۱ نیز طرح احیای نقش فرهنگی- گردشگری میدان توپخانه مطرح شد.

سرانجام در فروردین ۱۳۹۴ در راستای انجام پروژه "طرح ساماندهي ميدان امام خمینی" عملیات اجرایی ساخت دوباره ساختمان بلدیه در میدان توپخانه با همان شکل و نما آغاز شد. در طرح ساماندهی ميدان توپخانه ساختمانی به سيمای عمارت بلديه تهران (ساختمان شهرداری تهران) به نام خانه شهر در بخش شمالی میدان ساخته می‌شود. اين ساختمان ۱۸هزار مترمربعی قرار است با کاربری فرهنگی در چهار طبقه (دو طبقه زیرزمین و دو طبقه روی زمین) در زمینی به مساحت ۴۵۰۰ مترمربع بر پا شود.

به گزارش معماری نیوز؛ اما آنچه بیش از همه افکار عمومی را دچار تأمل در این باب می‌کند، توقف ساخت این بنا با وجود اعلام اخبار آن و حتی تخریب ایستگاه اتوبوس و تاکسی‌رانی و گودبرداری در زمین مذکور است. طرحی که بیش از یک دهه در مورد آن بحث و گفت و گو می‌شود، امروز با گودبرداری و توقف کار عملاً در اواخر بهار گویی به خواب زمستانی فرو رفته است.

در بررسی‌های رسانه‌ای خبرنگار ما مشخص شده است که "طرح ساماندهي ميدان امام خمینی" با استقبال از سوی مسوولان شهری و شهرداری و میراث فرهنگی مواجه شده است و هر دو گروه رغبت زیادی برای انجام این کار دارند. بویژه شهرداری که با احیا این بنا به نوعی می‌تواند نماد شهرداری تهران را باززنده‌سازی کند. اما آنچه در این بین مشهود است نوعی سنگ‌اندازی برای جلوگیری از تحقق این آرزوی دیرینه است.

اکنون زمزمه‌هایی به گوش می‌رسد که شورای شهر تهران یکی از عاملین جلوگیری از اجرای این پروژه به شمار می‌رود و هرکدام از اعضای آن موضعی خاص را در قبال این پروژه گرفته‌اند تا آنجا که به نظر می‌رسد نقش شورای شهر تهران در تعلل اجرای این پروژه از برخی موسسات مالی- اعتباری پررنگ‌تر باشد؟!

این در حالی است که به نظر می‌رسد پروژه مذکور مراحل قانونی میراثی آن را پشت سر گذاشته و به عنوان یک مطالبه فرهنگی- تاریخی چشم به راه اقدامات اجرایی شهرداری است. از سویی تعلل در اجرای آن، منظر شهری میدان توپخانه را به هم ریخته است آن هم در حالی که این میدان به سمت میدان حسن‌آباد یکی از اصلی‌ترین مسیرهای گردشگری به شمار می‌رود و گردشگران خارجی- و داخلی زیادی از آن دیدن می‌کنند.

به گزارش معماری نیوز؛ حال این پرسش مطرح است که مگر شورای اسلامی شهر، مجلسی محلی در سطح شهرها نیست که نمایندگان آن توسط مردم همان شهر انتخاب می‌شوند و وظیفه اصلی آنها نظارت بر عملکرد شهرداری است. پس چرا این بار که شهرداری عزم کرده تا یکی از مهمترین میدان‌های تاریخی شهر تهران را به عنوان یک مطالبه عمومی فرهنگی احیا کند باید از سوی شورای شهر باچنین مشکلاتی روبه رو شود.

دو روز پیش (6 خرداد) بود که محمد باقر قالیباف در سخنانی به این موضوع اشاره کرد که برخی دخالت‌ها در کارهای اجرایی شهرداران توسط شوراها انجام می‌شود. شهردار تهران گفت: متاسفانه گاهی برخی شهرداران ضعیف النفس مانند من، در مقابل دخالت‌های شوراها کوتاه می‌آیند و اعلام می‌کنند مجبوری این باج را به شورا بدهی. این آغاز یک سقوط بزرگ است.

وی ادامه داد: براساس فرمایشات مقام معظم رهبری رابطه شهرداری وشورا همانند رابطه درخت و ریشه است قطعا در این رابطه هیچ گاه درختی ریشه خود را نمی‌زند و هیچ ریشه‌ای نیز کاری نمی‌کند که درخت ثمر ندهد.

حال این پرسش مطرح است که آیا سنگ‌اندازی شورای شهری‌ها صرفاً یک اعمال سلیقه شخصی است که در این صورت اقدام آنها از این منظرغیرقانونی است چرا که وقتی طرحی مراحل قانونی و کارشناسی تخصصی خود را طی کرده است نباید در راستای تحقق آن تعلل کرد و با تأخیر اجرای پروژه هزینه‌های بیشتری را بر دوش مردم یک شهر نهاد. در این صورت چه کسانی خسارت تأخیر اجرا را آن هم به صرف اعمال نظرشان متحمل خواهند شد؟

از سوی آیا باید در این مورد هم گوشه چشمی به سخنان شهردار تهران داشت و این پرسش را هم مطرح کرد که آیا دستان پشت پرده‌ای در شورای شهر به بهانه‌های گوناگون به دنبال سهم‌خواهی از این پروژه فرهنگی- تاریخی از شهرداری هستند؟! در این غیر این صورت چه توجیهی برای جلوگیری از اجرای این پروژه در شورای هر تهران وجود دارد؟!

به گزارش معماری نیوز؛ ساختمان بلدیه یکی از مهمترین مراکز تاریخی تهران است که قرار است بازسازی شود. پس از کودتاي 1299 با روي کار آمدن سيد ضياءالدين طباطبايي رئيس‌الوزرا اداره بلديه از حالت انجمن شهري خارج شد و به صورت "شهرداري" وابسته به دولت شد و رياست اين تشکيلات زير نظر رياست وزرا قرار گرفت. در سال 1300 شمسي گاسپار ايپکيان از سوي سيد ضياء رئيس بلديه تهران شد. او با جدا کردن بلدیه از نظمیه دگرگونی بسیاری در آن پدید آورد. ايپکيان برای ساماندهی و اداره امور شهرداری کوشید آنها را متمرکز کند. از این رو نخستین ساختمان مرکزی شهرداری تهران را بخش شمالی میدان توپخانه پایه‌گذاری کرد. و بدین ترتیب ساختمان بلدیه بین سال‌های ۱۳۰۰ تا ۱۳۰۲ توسط نیکلای مارکف معمار برجسته ایرانی گرجستانی احداث شد.

اين ساختمان تا اواسط دهه چهل خورشیدی همچنان بر پا بود و نماد شهرداری تهران به شمار می‌رفت. اما متأسفانه در سال 1347 به دستور شهردار وقت تخریب و به جای آن پایانه تاكسیرانی ساخته شد. مردم تهران هنوز که هنوز است از اصطلاح «پشت شهرداری» برای مغازه‌های ضلع شمالی میدان توپخانه استفاده می‌کند که داستان آن به این بازمی‌گردد که یک كوچه باریک چهار متری بنام كوچه «پشت شهرداری» در این قسمت وجود داشت. ساختمان‌هایی که بر این کوچه باریک جای گرفته بودند پس از تخریب ساختمان شهرداری نمای میدان توپخانه شدند و امروزه نیز برای دادن نشانی، از همین اصطلاح استفاده می‌شود.

منبع: معماري‌نيوز